2015’te bilim dünyası daha önce rastlanmamış bir doğa fenomeniyle çalkalandı. Pasifik Okyanusu’nda aniden bir ada belirdi. Hunga-Tonga adı verilen bu ada, yedi yıl sonra ortadan kayboldu. Peki bütün bunlar nasıl oldu?

 

 

Hunga-Tonga adası bundan yedi yıl önce Güney Pasifik'te ortaya çıktığında bazıları eksantrik bir tatilin planlarını yapmaya başlamıştı bile. Nitekim ada hiç de öyle tatsız tuzsuz, Marsvari bir görünüm arz etmiyordu. Tersine, 120 metreye yükselen bir tepenin eteğinde resifleri andıran bir göl ve gayet romantik bir plaj barındırıyordu. Üstelik muhtemelen kuş pisliğindeki tohumlar sayesinde adada yeşil bir bitki örtüsü de oluşmuş ve hızlı bir şekilde yayılmıştı.

 

 

Yeni bir ada ortaya çıktığında, sadece jeologlar değil biyologlar için de benzeri görülmemiş bir fırsat doğmuştu. Çünkü yeni bir adanın ortaya çıkması, bilim insanlarına ekosistemlerin nasıl başladığını öğrenmek için bir şans sunuyordu. Ada, var olduğu 7 yıl boyunca bazı sırları açığa çıkardı. Araştırmacılar, adada kükürt ve atmosferik gazları metabolize eden beklenmedik bir mikrop topluluğunun kanıtlarını buldu. Söz konusu çalışmaya göre, bu, kaplıcalar veya derin deniz hidrotermal menfezleri gibi çok farklı habitatları işgal eden organizmalara oldukça benziyor.

 

 

Colorado Üniversitesi'nden mikrobiyal ekolojist Nick Dragone bulguları şöyle değerlendiriyor: “Biz, buzul geri çekildiğinde bulduğunuz organizmaları veya daha tipik erken sömürgeci türler olan siyanobakterileri göreceğimizi düşünüyorduk. Ancak bunun yerine kükürt ve atmosferik gazları metabolize eden benzersiz bir bakteri grubu bulduk.”

 

Hunga-Tonga’nın deniz tabanında gerçekleşen bir volkanik patlamadan doğduğu konusunda bilim dünyası neredeyse hemfikir. Güney Pasifik’in o bölgesinde volkanik yanardağların olması bu düşüncenin en önemli kanıtlarından birisi. Ancak adanın yeniden yok olmasının sebepleri daha tartışmaya açık. Hâkim görüş Hunga-Tonga’yı doğuran sebeple yok eden sebebin aynı olduğu. Yani ikinci bir volkanik patlamayla ada bu kez yok oluyor. Nitekim Ocak 2022'de yanardağ yeniden patladığında, tarihteki en yüksek buhar ve kül bulutunun ortaya çıkarmasına neden oluyor.

 

Hunga-Tonga’nın hikâyesi bir dönemin gözde dizisi Lost’u hatırlatsa da bilim tarihi buna benzer pek çok inanılması güç olayla dolu. Yine de bir dahaki sefere hazırlıklı olmalı. Zira her yeni ada yedi sene boyunca sizi beklemez.