Bir dönem karadan, trenden hatta uçaktan bile daha havalı bir ulaşım yolu olan ancak tamamı kaybolan, Türk denizciliğinin 52 yıldız gemisinin hikâyesini Ali Bozoğlu kitaplaştırdı.

 

Kimimiz Denizcil Bankası'nın dağıttığı anahtarlıklar, kimimiz baca formundaki kumbaralardan hatırlar bir zamanlar yolcu gemilerinin nasıl da hayallerimizi süslediğini. O kumbaralara attığımız harçlıklar, bir gün o gemilerle çıkacağımız yolculukların bilet parasıydı. Bazıları daha da ileri gider, planlarını Aşk Gemisi'yle yapardı. Sonra yavaş yavaş, gemiler gittikleri yerden dönmemeye başladılar. Kumbaralarla birlikte kayboldular.

 

 

Çocukluğunu İstanbul'da Aynalıçeşme'de, Haliç Tersanesi'ndeki gemileri seyrederek geçiren Ali Bozoğlu o günleri unutmayanlardan. Denizcilik üstüne sayısız yazının arasına önemli bir kitap da sıkıştırmış. Türkiye'nin 100 yılına damga vurmuş 52 geminin hikâyesini kaleme almış: Akdeniz'de Ay Yıldızlı Gemiler.

 

 

Türkiye Cumhuriyeti’nin Avrupa’ya anlatılmasını isteyen Atatürk’ün emriyle 1924 yılında Hollanda’dan alınan S/S Karadeniz'den ABD’ye giden Türk bayraklı ilk gemi Gülcemal'e, ilk kadın gemi hosteslere kapısını açan Akdeniz'den yelkenli zerafetine sahip gezi gemisi Tarsus'a kadar tüm gemileri biraraya getirmiş. Bütün bu filodan günümüze kalan tek gemi olan, Atatürk’ün 13 Kasım 1918 günü işgal donanmasına bakarak güvertesinde "Geldikleri gibi giderler!" sözünü söylediği istimbot, Kartal da elbette kitapta özenle anlatılıyor.

 

 

Kitapta S/S Karadeniz'in hikâyesine özel yer ayrılmış. Gemi, iki yılda, Haliç Tersanesi’nde fuar gemisine dönüştürülüp, Kayseri’den et ürünleri, Kütahya’dan çiniler, Bursa’dan ipekli kumaşlar, Beykoz kundura fabrikasından deri ayakkabılar, Ankara’dan tiftik keçisi ve Kastamonulu Hacı Bekir’den lokumlarla doldurulup, İstiklal marşımızın bestecisi Zeki Üngör şefliğinde bir orkestra, ilk kadın milletvekilimiz Mebrure Gönenç ve ilk kadın heykeltıraşımız Nermin Halki’yi de yanına alarak 1926’da 12 ülkenin 16 limanına gitmiş, oraların insanına Türkiye'yi anlatmıştı.

 

 

Ali Bozoğlu bir daha hiç bir zaman buluşamayacak bu muhteşem filoyu Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nde çalıştığı 36 yıl boyunca tuttuğu kayıtlardan var ediyor.  Bize de bu muhteşem filonun anısı önünde saygıyla eğilmek kalıyor.

 

 

Fotoğraflar: Akdeniz'in Ay Yıldızlı Gemileri, Mart 2018, İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi yayını